Słynna na całym świecie lista światowego dziedzictwa UNESCO powstała w 1972 roku w celu ochrony spuścizny kulturowej i naturalnej globu ziemskiego. Znajdują się na niej wszystkie najważniejsze zabytki świata, w tym także kilka miejsc w Polsce. O dwóch z nich piszemy poniżej.
Jak dostać się na listę UNESCO?
Ochrona UNESCO i wpisanie danego obiektu lub miejsca na listę związana jest ściśle ze spełnieniem przez nie jednego z kryteriów kulturowych i przyrodniczych określonych w specjalnym spisie oraz wyróżniać się unikatową wartością uniwersalną. Wśród powyższych kryteriów odnoszących się do dziedzictwa kulturowego znajdują się następujące wymagania:
- konieczność reprezentowania ludzkiego geniuszu twórczego,
- ukazywanie znaczącej wymiany wartości, zachodzącej w konkretnym okresie czasu lub obszarze w dziedzinie rozwoju techniki, architektury, urbanistyki, sztuk monumentalnych lub projektowania krajobrazu,
- przedstawianie unikatowego lub wyjątkowego świadectwa kulturowego cywilizacji obecnej lub minionej,
- bycie wybitnym przykładem dla typu budowli, zespołu architektonicznego czy też krajobrazu
- reprezentowanie wyglądu tradycyjnego osadnictwa lub tradycyjnego sposobu użytkowania lądu czy też wody,
- posiadanie ścisłego powiązania z żywymi tradycjami, wydarzeniami, wierzeniami czy też działaniami literackimi i artystycznymi o wyjątkowym znaczeniu dla kultury danego regionu lub świata.
W Polsce znajduje się obecnie 16 obiektów i miejsc wpisanych na listę UNESCO. Są to zarówno budowle świeckie jak i religijne oraz szereg miejsc związanych z historią regionu i świata. Jednymi z pierwszych takich miejsc na liście były Stare Miasta Krakowa i Warszawy. I o nich parę słów możecie znaleźć w naszym artykule.
Stare Miasto w Krakowie
Stare Miasto w Krakowie zostało wpisane na listę UNESCO już w 1978 roku. Obszar będący pod ochroną tej instytucji obejmuje zarówno Stare Miasto wzdłuż dawnych murów jak i Wzgórze Wawelskie oraz Kazimierz i Stradom. Nic w tym dziwnego, ponieważ teren ten jest jednym z najbardziej bogatych w zabytki w całej Polsce. Można tu podziwiać nie tylko Wawel, czyli dawną siedzibę królów, ale również ponad 330 zabytkowych kamienic, Kościół Mariacki, Sukiennice, a także około 2 miliony ruchomych zabytków takich jak Szczerbiec czyli miecz koronacyjny królów polskich.
Krakowski Stary Rynek, a właścicie wawelska katedra, to również miejsce spoczynku kilku niezwykle ważnych dla polskiej historii obywateli. Pośród nich można znaleźć głowy koronowane jak Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki i Zygmunta Augusta, a do tego jednego z najsłynniejszych polskich poetów Adama Mickiewicza czy bohatera narodowego Tadeusza Kościuszko.
Jest to także miejsce gdzie zetknąć się można z wieloma różnorodnymi tradycjami i kulturami. Przykładem może być coroczny Festiwal Kultury Żydowskiej organizowany przy ul. Szerokiej. Więcej na temat Miasta Królów Polski np. nietypowy przewodnik po mieście, można znaleźć na stronie www.cracovie.org.pl/.
Stare Miasto w Warszawie
Kolejnym miejscem wpisanym na listę UNESCO jest Stare Miasto w Warszawie znajdujące się pod pieczą ONZ od 1980 roku. Nie znalazło się ono, jednak na tej liście z tych samych powodów co Kraków, a ze względu na niezwykle dokładną odbudowę tej części miasta zniszczonej przez II Wojnę Światową.
Nie jest tajemnicą, że podczas powstania zniszczonych zostało ok. 85% budynków, dlatego też nie ma tutaj mowy i tak dużej ilości zabytków, jak to ma miejsce w Krakowie. Niemniej, jednak odbudowa została wykonana tak starannie, że większość odrestaurowanych budowli przypomina swe oryginały powstałe w XVII i XVIII wieku.
Najbardziej popularnym i znanym miejscem Starego Miasta w Warszawie jest, oczywiście Zamek Królewski mieszczący muzeum zawierające dzieła Rembrandta czy też insygnia królewskie ostatniego władcy Polski. Nieopodal mieści się równie popularna Kolumna Zygmunta powstała na część Zygmunta III Wazy.
Warszawska starówka to również Katedra św. Jana, gdzie pochowani zostali polscy Nobliści, Henryk Sienkiewicz czy też pierwszy prezydent okresu II RP – Gabriel Narutowicz.
